Hipertansiyon Nedir?
Hipertansiyon veya yüksek tansiyon, her yaşta görülebilen yaygın bir rahatsızlıktır. Yaşlandıkça, hipertansiyon yaşama ihtimaliniz çok yüksektir. Kan basıncı çok yüksek olduğunda, kalbin daha fazla çalışması gerekir. Bu, arterlerinize ciddi hasar verebilir. Zamanla kontrolsüz yüksek kan basıncı, kalp hastalığı, felç ve böbrek hastalığına yakalanma olasılığınızı artırır.
Hipertansiyon Belirtileri Nelerdir?
Yüksek kan basıncına genellikle sessiz bir katil denir, çünkü çoğu zaman göze çarpan ya da dikkat çekecek belirtileri yoktur. Yani yıllarca yüksek tansiyon sorunuyla yaşayabilir ve bunun farkında olmayabilirsiniz. Yüksek tansiyon tedavi edilmezse kalbinize, akciğerlerinize, kan damarlarına, beyne ve böbreklere sessizce zarar verebilir. Özellikle ABD’de kalp krizinin ana nedeni hipertansiyon olarak tespit edilmiştir.
Rakamlar Neyi İfade Ediyor?
Normal kan basıncı ölçümleri 120/80’in altındadır. Zamanla daha yüksek sonuçlar hipertansiyona işaret edebilir. Baştaki büyük sayı (sistolik), kalp basıncını gösterir. Küçük sayı (diyastolik) kalp atışları arasında dinlenmekte olan kan basıncını, kalbiniz kan ile dolduğunda ölçer.
Yüksek Kan Basıncı: Bir Uyarı İşareti
Yüksek kan basıncı, sistolik basıncın normal seviyenin biraz üstünde yani 120’den fazla olması ve diyastolik basıncın 80’den çok olması durumunda ortaya çıkar. Bu aralıktaki insanların kalp hastalıklarına yakalanma ihtimalleri daha yüksektir. Doktorunuz, tansiyonunuzun düşmesine yardımcı olmak için yaşam tarzınızda değişiklikler yapmanızı önerebilir.
Hipertansiyon Tehlikesi Aralığı
Sistolik değeriniz 130 ile 139 arasında veya diyastolik değeriniz 80 ile 89 arasında ise birinci basamak yüksek tansiyonunuz var demektir. 140 ya da daha yüksek sistolik ya da 90 ya da daha yüksek diyastolik okuma, 2. evre hipertansiyon olarak tanımlanır. Belirtiler olmayabilir. Sistolik kan basıncının 180’in üstünde olması veya diyastolik basıncın 120’nin üstünde olması durumunda, inme, kalp krizi veya böbrek hasarına neden olabilecek hipertansif kriz geçirmiş olabilirsiniz. Birkaç dakika dinlenin ve tansiyonunuzu tekrar ölçün. Hâlâ o kadar yüksekse, 112’yi arayın. Belirtiler ciddi bir baş ağrısı, stres ve burun kanamaları olabilir. Nefes darlığı hissedebilir veya kendinizi dışarı atmak isteyebilirsiniz.
Yüksek Kan Basıncı En Çok Kimlerde Görülür?
45 yaşına kadar erkekler kadınlara göre daha yüksek kan basıncına sahiptir. Yaş ilerledikçe hipertansiyon riski de artar. 65 yaşında kadınlarda daha sık görülür. Ailenizde hipertansiyon öyküsü varsa, sizin de yüksek tansiyon yaşama olasılığınız oldukça yüksektir. Ayrıca şeker hastalığı olan insanlar arasında da hipertansiyon çok yaygındır. Ancak çoğu durumda asıl nedeni bilinmemektedir.
Tuza Hayır Deyin
Tuzdan vazgeçemiyorsanız en azından onu azaltmayı deneyin. Tuz, vücudunuzun sıvı tutmasına neden olur. Bu da kalbinize daha büyük bir yük getirir ve kan basıncınızı yükseltir. Her gün 1.500 miligramdan daha az tuz tüketmeyi hedefleyin. Beslenme etiketlerini ve menülerini dikkatli bir şekilde kontrol etmeniz gerekir. İşlenmiş gıdalarda çok fazla tuz bulunur, mümkün olduğunda hazır gıdalar tüketmemeye çalışın.
Stresi Kontrol Altında Tutun
Çok fazla stres kan basıncınızı yükseltebilir. Stresi yönetmek için kötü beslenme, alkol kullanımı ve sigara gibi sağlıksız şeylerden uzak durun. Hepsi yüksek tansiyon ve kalp hastalıklarıyla bağlantılıdır.
Alkol, Kafein ve Yağı Azaltın
Çok fazla alkol kan basıncınızı artırabilir. Alkol tüketme oranı erkekler için günde en fazla iki, kadınlar içinse bir kadehtir. Kafein sizi gergin yapabilir, ayrıca kan basıncınızı da bir süreliğine yükseltebilir. Günde en fazla bir veya iki fincan kahve içebilirsin. Yağlar, kalbinize yük bindirirler ve yüksek tansiyon riskini artırırlar. Bu nedenle kan basıncını düşürmek için hazırlanmış diyetler, kalorileri kontrol etmeyi amaçlar. Meyve, sebze, yağsız protein ve lifli gıdaları bolca tüketir, ekstra şekeri kesersiniz kısa sürede gözle görülür bir şekilde kilo verirsiniz.
Hamilelikte Yüksek Tansiyona Dikkat
Hamilelikte hipertansiyon, daha önce hiç yüksek tansiyonu olmayan kadınları etkileyebilir. Daha çok hamileliğin ikinci yarısında olur. Tedavi edilmediğinde, preeklampsi adı verilen ciddi bir duruma yol açabilir. Bu, bebeğinize kan ve oksijen gitmesini engeller. Böbreklerinizi ve beyninizi etkileyebilir. Doğumdan sonra kan basıncınız normal seviyesine dönmelidir.
İlaçlar Hipertansiyona Neden Olabilir
Decongestant içeren soğuk algınlığı ve grip ilaçları kan basıncını artırabilen birkaç ilaç sınıfından biridir. Diğerleri NSAID ağrı kesiciler, steroidler, diyet hapları, doğum kontrol hapları ve bazı antidepresanları içerir. Yüksek tansiyonunuz varsa, aldığınız herhangi bir ilaç ya da takviyenin prospektüslerini okuyup tansiyonunuzu etkileyip etkilemediğini doktorunuza sorun.
Doktora Gittiğinizde Tansiyonunuz Çıkabilir
Normal değerlerde seyreden tansiyonunuz, doktorun odasına girdiğinizde yükselebilir. Bunun nedeni muhtemelen sinirseldir. Fakat bu durum ciddiye alınmalıdır, çünkü daha sonra tansiyonunuzun yükselebileceği anlamına gelebilir. Emin olmak için evde kan basıncını alın, sonuçları bir kağıda yazın ve bunları doktorunuzla paylaşın. Doktor cihazınızı ve notlarınızı kontrol edip size durumunuz hakkında bilgi verecektir.
Çocukları Etkileyebilir
Yüksek tansiyon daha çok yaşlılarda görülse de çocuklar da yüksek tansiyona sahip olabilirler. Bu durum çocuğun yaşına, boyuna ve cinsiyetine bağlı olarak değişir. Doktorunuz size bir sıkıntı olup olmadığını söyleyecektir. Aşırı kilolu ve ailede hastalık geçmişi olan çocuklar daha çok risk altındadır.
DASH Diyetini Deneyin
Beslenme alışkanlıklarınızı değiştirerek kan basıncınızı düşürebilirsiniz. DASH Diyeti, daha fazla meyve, sebze, tam tahıllı gıdalar, az yağlı süt, balık, kümes hayvanları ve fındık içeren bir diyettir. Kırmızı etten, doymuş yağlardan ve tatlılardan uzak durun. Diyetinizde tuzun kesilmesi de tansiyonunuzun düşmesine yardımcı olabilir.
Daha Fazla Egzersiz Yap
Düzenli egzersiz tansiyonu düşürmeye yardımcı olur. Yetişkinler, her hafta yaklaşık 150 dakika orta şiddette egzersiz yapmalıdır. Bu, bahçecilik, hızlı yürüyüş, bisiklet veya diğer aerobik egzersizleri içerebilir. Haftada en az 2 gün spor yaparak kaslarınızı güçlendirin.
Tamamlayıcı Tedaviler Bir Seçenektir
Meditasyon, vücudunuzu derin bir dinlenme haline getirerek kan basıncını düşürebilir. Yoga, tai chi ve derin nefes alma, hipertansiyon tedavisine yardımcı olur. Diyet ve egzersiz gibi diğer yaşam tarzı değişiklikleri ile bu gevşeme tekniklerini birleştirin. Bitkisel tedavilerin aldığınız diğer ilaçlarla birleşerek istenmeyen sonuçlara neden olabileceğini unutmayın. Bazı otlar aslında kan basıncını yükseltir. Bitkisel veya diğer diyet takviyelerini alırsanız bunu mutlaka doktorunuza bildirin.
Yüksek Tansiyonla Yaşamak
Hipertansiyon genellikle yaşam boyu sürer. İlaçlarınızı almanız ve tansiyonunuzu izlemeye devam etmeniz önemlidir. Kontrol altında tutarsanız inme, kalp rahatsızlığı ve böbrek yetmezliğinizi azaltabilirsiniz.
