Oyun oynamak çocuğun fiziksel ve duygusal açıdan gelişimini sağlar. Oyunların merkezinde yer alan oyuncaklar da onların gelişimine katkıda bulunur. Peki hangi oyuncaklar çocukların gelişimini nasıl etkiler?
Son dönemde bir oyuncak mağazasında bulunduysanız reyonların çok belirgin bir şekilde kız ve erken çocuklarına göre ayrı ayrı düzenlendiğini görmüşsünüzdür. Evde kullandığımız tüm mutfak ve temizlik aletlerinin oyuncakları kızlar için ayrılan reyonda sıralanmış durumda. Çeşit çeşit elektrikli süpürgeler, fırın, ocak, kek kalıpları, çamaşır makinası, bulaşık makinası, mikser ve daha neler neler… Erkek reyonundakiler de tamir setleri, arabalar, süper kahraman figüreleri olarak sıralanmış durumda. Oyuncakları bu kadar keskin bir çizgi ile kız ve erkek için diye ayırmak ne kadar doğru? Daha küçücükken oyuncaklarla, onlara yaşama dair nasıl mesajlar veriyoruz? Bu durumun çocuklar üzerindeki etkileri neler?
Yapılan bir araştırmada seçilen 100 oyuncak, güçlü feminen (dişil), orta derecede feminen, nötr, güçlü meskülen (erkeksi) ve orta derecede maskülen olarak sınıflandırılmış. Aynı oyuncaklar karakteristik özelliklerine göre de eğitici, müzikal, heyecan uyandıran, agresif vb. gibi sınıflandırılmış. Oynamaları için kız çocuklarına aldığımız oyuncakların daha çok fiziksel çekicilik, bebek bakımı ve ev işleri ile ilgili olduğu, erkek çocukları için seçilenlerin ise şiddet, rekabet, heyacan ve tehlike içeren oyuncaklar olduğu görülmüş. Eğitici özelliği olan ve çocukların fiziksel, bilişsel, sanatsal ve diğer becerilerini geliştiren oyunckların nötr ya da orta derecede maskülen sınıfında yer aldığı belirlenmişir.
Araştırmanın başında yer alan Profesör Blakemore’a göre keskin çizgiler ile cinsiyetlere göre ayrılmış oyuncaklar aslında çocuklarımızın öncelikle sahip olmasını istemeyeceğimiz davranışları pekiştirmektedir. Kızlar için güzelliği ve fiziksel çekiciliği ön plana çıkarmak onlara ‘güzel görünmenin‘ en önemli şey olduğu mesajını vermektedir. Erkek çocukları için ise dövüşme ve saldırganlık fark edilmeden pekiştirilmektedir. Araştırmadan elde edilen bilgilere göre çocuğunuzun fiziksel, bilişsel, akademik, müzikal ve sanatsal becerilerini geliştirmek istiyorsak cinsiyetten bağımsız yani nötr olarak sınıflandırılan oyuncakları tercih etmeliyiz.
Elbette kız çocukları bebekleri ile ve erkek çocukları da arabaları ile oynamaktan zevk alacaklardır. Ancak ebeveynler olarak çocukları sadece belirli tip oyuncaklar arasında sınırlandırmadan, hayal dünyalarını ve çeşitli becerilerini destekleyecek, cinsiyetten bağımsız oyuncaklarla da buluşturmalıyız. Bebeklik döneminden itibaren tercih edebileceğiniz bazı nötr (cinsiyetten bağımzsız) oyuncakları şöyle sıralayabiliriz: Emekleme döneminde tekerlekli oyuncaklar, şekil eşleştirme oyuncakları, yap-bozlar, doktor seti, pedalsız ve pedallı araba, bisiklet vb. puzzle, oyun hamurları, kuklalar, hayvan figürleri, çeşitli boylarda toplar.
Hayatı oyun oynayarak öğrenen çocuklarımız için fiziksel ve mental olarak çok yönlü gelişmelerini sağlayacak yönlendirmelerde bulunmalıyız. Oyuncak sepetinde nötr oyuncaklar için yer açmalıyız. Aynı zamanda oyuncak fırınında güzel kekler pişiren kızımıza ‘fırın bozuldu sanırım, hadi tamir edelim‘ diyerek tamir aletleri ile de oynayabileceğini, uzun süre arabalarını yarıştıran oğlumuza ‘yarışçıların karnı acıktı, hadi onlar için pizza yapalım‘ diyerek mutfak malzemeleri ile de oynayabileceğini ve hayatın çeşitliliğini göstermeliyiz.
