Krup Nedir Belirtileri Nelerdir?
Özellikle kış ve serin bahar aylarında görülen krup, bir çeşit üst solunum yolu enfeksiyonu olarak bilinmektedir. Çocuklarda görülen bu hastalık hızla gelişerek boğaz ve etrafındaki dokulara yerleşerek rahatsızlığa sebep olmaktadır. Daha çok erkek çocuklarını etkileyen bu hastalığın karakteristik özelliği sert öksürüktür. Genel olarak 6 aylık bebekler ila 5 yaş arası çocuklarda sıkça karşılaşılmaktadır. Birçok vakada 1-2 gün içerisinde kendiliğinden geçse de nadiren epiglot iltihabına ve diğer ciddi iltihaplanmalara da sebebiyet verebilmektedir.
Krupa Nasıl Yakalanılır?
Krup bulaşıcı bir hastalık olarak genellikle havadaki tanecikler veya kişilerin hasta ile teması şeklinde yayılır. Öksürük veya hapşırık ile havadaki taneciklere yapışan virüs bu yolla hızlı bir yayılım göstermektedir. Ya da temas halinde eller aracılığıyla göz ve burundan girerek bulaşabilir. Genel olarak parainfluenza virüsü nedeniyle meydana gelen krup hastalığına bazı viral virüsler de sebep olabilmektedir. Viral virüslerden krupa neden olan belli başlı virüslere RS, influenza A tipi, rino, adenovirus ve coxsackie virüsü gibi virüsler örnek gösterilebilir. Viral virüslerinden kaynaklı almayıp farklı bir sebepten ortaya çıkabilen Spazmodik krup ise enfeksiyon olmadan daha kısa sürede kendiliğinden geçebilmektedir. Eğer bir çocuk boğmaca hastalığına daha önceden yakalandıysa, nezle olduğu zamanlarda krupun tekrarlanma ihtimali yüksektir. 4 -5 yaş civarında ise bu ihtimal giderek zayıflar ve bulguların ciddiyet oranı azalır. Böyle durumlarda Parainfluenza virüsüne bağlı olarak alerjik durumlar ortaya çıkabilir.
Krupun Belirtileri Nelerdir?
Krupun en önemli belirtisi çocuklarda ses kısıklığı ve havlama sesi gibi öksürük görülmesidir. Çocuk nefes alırken belirgin bir şekilde zorlanır ve metalik ve ses çıkarır. Boğaz ağrısı, burun akıntısı ve tıkanması beraberinde yüksek ateş görülür. Bu sıkıntılardan ötürü çocuk aşırı huzursuz ve mızmız olabilir. Bazı krup türünde ateş olmaz ve geceleri aniden nefes almakta zorluklar şeklinde görülür. Tekrarlanma özelliğine sahiptir. Gittikçe ağırlaşan krup vakalarında derhal doktor yardımı alınması önerilir.
Krup Durumunda Evde Neler Yapılabilir?
Eğer çocuğunuz krupa yakalandıysa ilk olarak onu sakinleştirerek güçlü tutmaya çalışmalısınız. Yüksek ateşten, iltihaptan ve halsizlikten bitap düşen çocuk için öncelikle güç ve moral ön planda tutulmalıdır. Aynı şekilde bir ebeveyn olarak anne ve babalar da sakinliğini koruyarak çocuğa olumsuz bir şey yansıtmamalıdır. Çocuk nefes almakta zorluk çekeceği için mümkün olduğu kadar dik pozisyonda oturtmaya çalışın. Ortamın buharını arttırarak belirtilerin azalmasına yol açın. Bunun için en ideal ortam banyolar olmaktadır. Çocuğu dik bir şekilde oturtun ve sıcak suyu açarak yanında bir süre bekleyin. Çocuğun karnı acıkmışsa ve bir şeyler yemek istiyorsa mümkün mertebe pişirilmeden yenilebilecek gıdalar yedirmeye çalışın. Çünkü öksürük kusmaya yol açacağı için pişirilmiş ve ağır yemeklerden uzak durmak gerekmektedir. Yüksek ateşli krup vakalarında çocuğa mümkün olduğu kadar ince giysiler giydirilmeli, çok sıvı tüketmesi sağlanmalıdır.
Çocuğun krup olup olmadığının anlaşılması için en önemli adım belirtilerini izlemek olmaktadır. Doktorlar bu belirtilere bakarak krup teşhisi koyabilir. Hangi tür krup olduğunu teşhis edebilmek için çocuğun boğazından swap (sıyırarak örnek) alınabilir. Böyle durumlarda boğazda epiglot iltihabının da bulunma riski olduğu için bulaşmaması adına doktor dışında kimse boğaza bakmamalıdır.
Krup Hastalığının Tedavisi
Krup, viral bir enfeksiyon olduğundan ötürü antibiyotik ile tedavi edilmesi beklenemez. Ciddi boyutlardaki krupun iyileşmesi için mutlaka hastanede tedavi edilmesi gerekir. Oksijen başta olmak üzere çocuğa kortikosteroid ve adrenalin verilerek rahatlatılmaya çalışılır. Geceleri yatar pozisyonda nefes almakta zorlanılacağı için genelde gece saatlerinde hastalığın belirtileri ağırlaşabilir.
Ortalama 3-5 gün içerisinde kendiliğinden geçmesine rağmen öksürük bir süre daha devam etme eğilimi gösterebilir. Hastalığın başlangıcında ilk 2 gün en ağır süreçtir. Bu süre sonunda belirtiler azalır ve yavaş yavaş kendiliğinden geçmeye başlar. Ağır krup vakalarının mutlaka tıbbi müdahaleye ihtiyacı vardır. Çocuğun bulunduğu ortamın % 45 – 60 oranları arasında nemli ve ferah olması çok önemlidir. Aynı şekilde 20 dereceden az bir sıcaklıkta istirahat edilmesi önemlidir. Daha yüksek sıcaklıklarda solunum yollarındaki ödem artar ve zaten zor olan nefes alıp verme iyice zorlaşır.
Krup hastalığının tedavisinde ilk olarak soğuk buhar uygulanarak hasta rahatlatılmaya çalışılır. Durumun ciddiyetine göre çeşitli ilaç takviyeleri yapılabilir.
