Bir zamandır haberlerde bir yapay zekadır gidiyor. İnsan tanımadığı / bilmediği şeyden korkuyor. Herkesin aklında bilim kurgu filmleri, “kendi dilini geliştiren yapay zekanın fişini çektiler” cümlesi pek çoğumuzun zihninde dünyayı ele geçirmeye çalışan robotları çağrıştırıyor. Bence yapay zekadan korkmanın çok daha başka ama mantıklı sebepleri var.
Geçtiğimiz sene İngiltere’de 18 yaşında bir genç, trafik cezalarına itiraz dilekçesi hazırlayan bir uygulama yazdı. Söylenene göre bu uygulama ile yapılan itirazların başarı oranı %80 civarında oldu, üstelik hiç vekalet ücreti ödemeden. Bu oran belki de bir çok avukatın başarı oranından daha yüksek. (https://www.theguardian.com/t
Bugün herhangi bir hastalığınız için doktora başvurduğunuzda doktor çoğu zaman muayene dahi etmeden bir takım tetkiklerden geçmenizi talep ediyor. Bir çok senaryoda teşhisi doktordan önce test için girdiğiniz “makineler” koyuyor.
Ticarette eski olanlar iyi bilir. Eskiden bir kimsenin kredi limitini büyük ölçüde bankaların şube müdürlerinin kanaatleri belirlerdi. Limit açılan kimsenin müdürle şahsen münasebeti olması şart olurdu. Bugün kredi notunu gerekli bilgileri sağladıktan sonra “sistem” belirliyor.
Uzun zamandır otoban gişe memuru, sinema gişesi, hatta market kasiyeri gibi görece “vazıfsız” denebilecek işler zaten otomasyona devredildi. Bugün insansız hava araçları çalışırken, sürücüsüz otomobiller konuşuluyor. Yukarıdaki paragraflarda saydığımız örneklerde olduğu gibi otomasyon niteliksiz işlerden “nitelikli” olarak adlandırabileceğimiz sektörlere de sıçramış durumda.
Kadınların evden çıkıp iş hayatında yer almaya başladığı ilk yıllarda kadın istihdamının işsizlik sorununu arttırdığı iddia ediliyordu. (Yıl 2017 olmasına rağmen hala bile bu tür tespitlerin duyulabildiği bir ülkede yaşıyoruz.) Erkekler sorun olduğunu düşündükleri bu konuya çözümü kadını yükseltme”me”de bulmuştu. “Glass ceiling” diye tabir edilen durum neticesinde, kadının kariyer gelişimi cinsiyetinden ötürü tıkanmakta, bir kadın ne kadar başarılı olursa olsun yönetici pozisyonu için erkek rakibini elemekte kat be kat fazla çaba harcamalıydı. Patriarkanın yarattığı bu sistemin hala bir çok alanda faal olduğunu söyleyebiliriz.
Bugün ise kadın-erkek tüm insanlık başka bir tehdit altında. Nitelikli veya niteliksiz, tüm işleri yapay zeka yaparsa biz ne yapacağız? Yapay zeka işsizliğe yol açar mı? Kalmamak için neye yönelmesi gerekir? Yapay zekanın “çalışması” neticesinde insanlık çalışmadan yaşayabilir mi? Önümüzdeki günlerde yanıtını alabileceğimiz sorular bunlar. Yaşayıp göreceğiz.
