Gebelik normalde rahim içine yerleşerek burada döllenerek büyür. Normal bir bebek doğumu için bebeğin rahim içinde olması gerekir. Ancak bazı durumlarda bebek rahim içinde değil de başka yerlerde döllenerek buraya yerleşir. Bu tür gebeliklere dış gebelik adı verilir. Rahim içine yerleşmediği için gebeliğin normal şartlarda devam etmesi ve bebeğin doğması mümkün değildir. Bu tür gebeliklerin acilen sonlandırılması gerekir. Çünkü kanamalara, ağrılara ve hayati tehlikelere yol açar.
Duruma göre tedavisi ilaç yoluyla veya ameliyat yoluyla yapılmaktadır. Bu gebeliklerin ender bulunan türleri de olabilir. Örneğin rahim içinde bir gebeliğin olmasının yanında yumurta veya tüplere yerleşmiş ek gebeliklerin bulunması, ikiz gebeliklerde birinin rahim içinde birinin rahim dışında olması gibi. Ayrıca rahim içinde normal bir gebeliğin başlamasına karşılık tüplerde ikiz gebeliklerin bulunması da mümkündür. Bu tür gebelikler çok ender olarak görülmekle birlikte yok değildir. Heterotopik gebeliğin oluşumu rahim ağızında, yumurtalıklarda, tüplerde veya karın içinde oluşabilir.
Ne Sıklıkla Görülür
Gebelik oluşumu vücudun kendi insiyatifinde bir durum değildir. Vücut kendini gebelik için çeşitli yollardan hazırlar. Ancak gebelikte gebelik organı rahim bölgesidir. Rahim dışında oluşan gebelikler için vücut kendi savunma mekanizmasını üreterek bu oluşumu engeller. Ancak bazı kişilerde bu tür gebeliklerin görülme riski vardır. Heterotopik gebelik diğer gebeliklerde olduğu gibi normal bir gebelik olmadığı için görülme sıklıkğı son derecede düşüktür.
Ancak bu tür gebelikler çok eski zamanlardan beri oluşmaktadır. Ender olmakla bereber böyle durumların ortaya çıkmasına neden olacak çeşitli sebepler olabilir. Bu sebeplerin ne olduğu henüz tam olarak bilinmiyor. Rahim dışında oluşan ve çoklu gebelik olarak bilinen heterotopik gebelikler özellikle tüp bebek yöntemi uygulandıından beri görülme sıklığı artmıştır.
Bunun sebebi tüp bebek tedavisi denerken birden çok embriyo transferinin yapılmasıdır. Bir bebek rahim içine yerleşirken diğer bebek ya da bebekler rahim dışında gelişme gösterir. Çünkü yumurta sadece bir adet embriyoyu döller. Bunun sonucunda rahim dışında gebelikler görülmektedir.
Heterotopik Gebeliğin Nedenleri
Bir tür dış gebelik olan heterotopik gebelik rahim dışında birden fazla bebek oluşumunu gösterir. Bu gebeliğin oluşumu aslında dış gebeliği oluşturan nedenleri de içine alır. Rahim dışında oluşumları açıklamak çok ender görülen vakalar olduğu için çok zordur. Ancak dış gebelikte görülen nedenleri burada da görmek mümkündür. Öncelikle karın ameliyatı olmak dış gebeliğin oluşumuna neden olduğu gibi heterotopik gebeliğin de nedenidir. Pelvik enfefsiyon geçirmek de bu gebeliğin bir nedenidir.
Daha önce dış gebelik geçirilmişse bu tür gebeliğin oluşma riskinin daha fazla olduğu saptanmıştır. Diğer yandan birden fazla spermin bulunması ve enjekte edilme hatası olarak tüp bebek tedavisinde bu tür gebeliklerin daha sık oluştuğu saptanmıştır.
Nasıl Anlaşılır
Heterotopik gebeliğin anlaşılması ve tanısının konulması oldukça zordur. Öncelikle normal bir gebelik oluşumu olduğu için gebelikte diğer bebeklerin saptanması tanısının konulmasını zorlaştıran en önemli nedendir. Özellikle rahim içinde normal bir bebeğin varlığı kan testlerinde bile bu gebeliğin tanısını zorlaştırır.
Çünkü hamilelik hormonuna bakılarak bu gebeliği teşhis etmek oldukça zorlaşır. Zaten rahim içinde normal bir gebelik olduğu için hamilelik hormonunun da seviyesi oldukça yüksek çıkacaktır. Bu gebelikleri ancak ağrı yoluyla veya kanama yoluyla kendini belli eder. Hastalar çoğunlukla şiddetli karın ağrısı, kasık ağrısı şikayetiyle başvurur. Bu ağrıların çoğalması heterotopik gebeliğin olduğu anlamına gelir. Diğer yandan iç kanamanın olması da tanıyı kolaylaştırır. Ultrasonografi ile gözlenmelenerek tanı konulabilir.
Heterotopis Gebelik Nasıl Sonlandırılır
Rahim içinde normal gelişen bir gebeliğin olması durumunda ayrı bir gebeliğin başlamasının tedavisi ameliyat yoluyla olur. Burada ilaç kullanmak diğer bebeğe de zarar verir. Bu sebeple rahim dışında gelişen bebeklerin alınmasında ameliyat tercih edilir. Ameliyatta rahim içindeki bebeğe zarar vermemek için ona dokunulmadan diğer gebelik sonlandırılır.
Ancak ameliyat stresi ve anestezinin de etkisiyle rahim içinde gelişen normal gebeliğin kaybedilme riski vardır. Yine de yapılan ameliyatların % 75 gibi bir oranında rahim içindeki gebeliğin sağlıklı olarak doğduğu saptanmıştır. Bu gebeliğin ameliyatı açık ameliyat veya kapalı ameliyat şeklinde yapılabilir. Rahim içinde gelişen bebeğe zarar vermeden bu ameliyatlar yapılabilir.
