Kadınlarda görülen adet döngüsünün 40 yaşından önce sona ermesi erken menopoz olarak adlandırılır. Türkiye’de bu ortalama 45 yaştır. Genel olarak genetik faktörler ve buna ek stres ve geçirilen hastalıkların erken menopozun nedenleri arasında gösterilir. Bunların yanında erken menopoza sebep olabilecek birçok farklı etken vardır.
Erken Menopoz Belirtileri
Menopoz için öngörülen yaş 40-45 arasıdır. Menopoz belirtilerinin bu yaşlardan daha erken görülmeye başlaması erken menopozun işareti olabilir. Başlangıçta regl dönemleri arasında geçen zamanın azalmasıyla beraber regl döngüsü seyrekleşmeye başlar. Bunun devamında regl tamamen biter. Birçok insan regl döneminde, kanamanın azalmasını erken menopoz olarak yorumlar fakat kanama miktarının erken menopozla ilgisi yoktur. Menopozun en büyük belirtilerinden olan ateş basması hissi, çarpıntı gibi bulgular erken menopoz belirtisi de olabilmektedir. Fakat menopozun ortaya çıkması bu tarz belirtilerden çok sonraya denk gelebilir. Bulguların görülmeye başlamasından sonra menopozun ortaya çıkış süresi arasındaki fark kadından kadına farklılık gösteren bir durumdur.
Erken Menopoz Nedenleri?
Öncelikle genetik faktörlerden bahsetmek doğru olacaktır çünkü menopoz yaşını belirleyen en önemli faktör genetik faktördür. Aile içerisinde menopoza erken girme sık görülen bir durum ise erken menopoz riski var demektir. Turner sendromu, Frajil x sendromu gibi genetik hastalıklar, kadında yumurtaların erken yaşta tükenmesine sebep olabilir.
Kadınlarda menopoz yaşı anne ile hemen hemen aynıdır. Ailesinde erken menopoz yaşamış bir kadın olanlar mutlaka yumurta rezervlerini kontrol ettirmeli ve bu duruma karşı sürekli doktor kontrolünden geçmelidir. Bu sayede menopoz yaşı erken yaşlardan kontrol altına alınabilmektedir.
Bazı kadın hastalıkları ancak yumurtalıkların alınması ile tedavi edilebilir. Bu durumda yumurtalıklarından bir tanesi alınan kadında regl döngüsünü yaşamaya devam edebilir fakat eğer iki yumurtalık da alınmak durumda ise bu erken menopoz olarak adlandırılır.
Vücudun kendi organlarını bir yabancı madde olarak kabul etmesi ve organına zarar vermeye başlaması bir diğer yorumla organını sindirmeye çalışması hastalığına Otoimmun hastalığı denir. Otoimmun hastalığı erken menopoz probleminde en yaygın görülen sebeptir. Vücut birçok organı yabancı gibi algılayabildiği gibi yumurtalıkları da algılayabilmektedir. Bu durumda erken menopoz ortaya çıkar.
Kanser tedavisi gören kadınlarda erken menopoza girme durumu ortaya çıkabilmektedir. Bu da kanser tedavisini yumurtalıklara zarar verdiğini gösterir.
Tüm bu nedenlerin yanında önemli etkiye sahip başka bir durum da yaşam tarzıdır. Yoğun stres altında yaşamak erken menopozu tetikleyen en önemli durumdur. Sigara kullanımı da erken yaşta menopoza girmeyi tetikler.
Bu Durum Tedavi Edilebilir Mi?
Eğer erken menopoza sebep olan durum bir genetik durum değil de bir hastalık ise menopoza sebep olan hastalığın tedavisi yapılarak erken menopozun önüne geçmek denenebilir. Fakat menopoz belirtileri başlamış bir vücutta bu durumun geri çevrilmesi pek mümkün değildir. Bu durumda yalnızca bu süreç menopozun bir süre daha ertelenmesini sağlayabilir. Bu tedavide amaç kadınların menopoza dair hastalık risklerini daha geç bir yaşta yaşamasını sağlamaktır.
