Her Çocuk eninde sonunda büyüyüp kendi çişini tuvaletini kendisi yapar hale geliyor. Ancak çocukların bu işi öğrenmesi ebeveynler açısından çok zor bir dönemin geçmesi demek.
Çocuğum tuvalet eğitimi için hazır mı?
Kendi anneniz muhtemelen sizin 9 aylıkken tuvalet eğitimi aldığınızı, 5 aylıkken konuştuğunuzu ve 6 aylıkken döner yediğinizi bile söylüyor olabilir. Sakın bu verilere dayanarak zavallı çocuğunuza tuvalet eğitimi ile alakalı bazı şeyleri zorlamayın. İşte çocuğunuzun hazır olduğunu belirten göstergeler:
Çişini tutabiliyor mu?
Tuvalet eğitimi çocuklar 2 yaşın üzerinde iken daha kolay verilmektedir. Özellikle 18 ay ve altındaki çocukların henüz kasları gelişmediği için çiş ve kakalarını tutamayabilirler.
Tuvalet eğitimi alan çocuklar arasında çok büyük farklılıklar görülebilir. Bazıları genetik olarak bu eğitimi çok hızlı bitirebilir. Kasların gelişimi ile çiş ve kakasını tutabilme konusunda, erkek çocuklar kız çocuklara göre biraz daha geç tuvalet eğitimini tamamlayabilirler.
Çocuk çiş veya kaka yaptığının farkında olmalı
Genellikle 18 ay civarında çocuklar kaka yaparken bir an için durup oynamayı keserler ve hatta bir köşede dikilip konsantre olmuş bir şekilde kakalarını yapabilirler. Hatta size çiş veya kaka yaptıklarında söyleyebilir veya yere uzanıp alt değiştirme pozisyonu alabilirler.
Bir diğer gösterge ise çocuğunuzun altında bezi yokken çişini yapıp dikkatli bir şekilde su birikintisine bakmasıdır.
Bütün bu belirtiler çocuğunuzun sebep sonuç ilişkisi kurabilmeye başladığını gösterir
Tuvalet veya lazımlık ilgilerini çeker
Çocuğunuz başkalarının tuvalete gittiğini gördükten sonra kendisi de çişini ve kakasını yapmak için tuvalete gitmek veya lazımlığı kullanmak isteyebilir. Bu özellikle kaka yapmak üzereyken olur.
Çocuğunuz bu denemelerin sonunda hiç kaka ve çiş yapmasa bile onu bu konuda cesaretlendirin. Eğer lazımlıkta ilk defa çişini veya kakasını görürseniz sevinçten havalara uçmanız normal ancak bunu çocuğunuza fark ettirmeyin. Yaptığı şey o an için olağanüstü görünebilir ama 1 sene sonra gayet normal bir şey olacak. Takdir edin, cesaretledirin ama abartmayın. Çünkü bu ilk başarı, zorlu bir eğitimin sadece başlangıcı.
Tuvalet eğitimi için hazırlık
Çocuğunuzun tuvalet eğitimi için hazır olduğunu düşünüyorsanız dikkate almanız gereken birkaç husus var;
Çocuğunuzun sağlık sıkıntısı var mı?
Çocuğunuz diş çıkarıyorsa veya grip nezle gibi bir rahatsızlığa sahipse, keyfi yerinde değilse böyle bir durumda tuvalet eğitimine başlamanızın hiçbir manası yok. Çocuğunuzun iyileşmesini bekleyin ve eğitime daha sonra başlayın
Yılın hangi döneminde başlanmalı?
Tuvalet eğitiminin verileceği en uygun dönem yaz aylarıdır. Sıcak havalarda çocuğunuz evin içinde veya bahçede altında bez olmadan rahatlıkla gezebilir. Bu sayede kaka ve çiş yaptığında hemen olan bitene tanıklık edebilir.
Güneşli yaz günleri aynı zamanda fazla miktarda yıkamanız gereken çamaşırların ve kirlenecek halılarınızın kolaylıkla kurumasını sağlar. Ayrıca evin içindeki kokuyu çıkarabilmek için camları da rahatlıkla açabilirsiniz.
Tuvalet eğitimi ne kadar sürer?
Çocuklar genelde öncelikle kakalarını tutmaya başlarlar daha sonra mesane kasları gelişir ve çişlerini tam olarak kontrol edebilirler. Gün içerisinde çiş kaçırmasalar bile belli bir süre geceleri altları ıslanmaya devam edebilir.
Tuvalet eğitimi çocuğunuza bir günde verebileceğiniz bir şey değildir, haftalar veya aylar alır. Eğer çocuğunuz birkaç hafta içerisinde bezden kurtulur ve tuvalet eğitimini halledebilirseniz kendinizi şanslı birkaç aileden biri olarak görebilirsiniz.
Lazımlık ile tanışmak
Ebeveynlerin kullandığı tuvaletler çocuklar için çok büyük görünebilir, genellikle içine düşüp deliğinden gideceklerini düşünürler. Çocuğunuzun bu konuda bir endişesini hissederseniz büyük tuvaleti kullanması konusunda onu zorlamanınız da fayda var.
Onun haricinde dışarıdan alacağınız lazımlığın nasıl bir şekle sahip olacağının pek bir önemi yok. Ancak eviniz büyükse ve gün içerisinde birkaç odada zaman geçiriyorsanız, birden fazla lazımlık almayı değerlendirebilirsiniz. Özellikle çocuklar eğitime ilk başladıklarında, zaman onlar için çok değerlidir. Size tuvaleti geldiğini söyledikten birkaç saniye içinde kaza gelebilir. Bu yüzden son dakikada lazımlığın nerede olduğunu aramaktansa, bir iki tane alıp kaldığınız odalarda bırakmakta fayda var.
Tuvalet eğitiminde belli bir yere geldikten sonra çocuğunuzun büyük tuvaleti kullanması maksadıyla bir aparat alabilirsiniz. Burada ayaklarını koyabilecekleri bir basamak almayı da unutmayın. Çocuklar tuvaletini yaptıktan sonra sifonu hemen çekmemenizde fayda var. Bazı çocuklar sifonun çekilmesi ile beraber kendilerinin de delikten gideceğinden korkarlar.
Çocuğunuza lazımlığı gayet rahat bir ortamda tanıtmaya çalışın. Bırakın onunla oynasın hatta oyuncak bebeklerinin de tuvaletini yaptırmaya çalışsın (Hijyen konusuna dikkat ederek). Çocuğunuz lazımlıkla uğraşırken, canınız sıkkın şekilde yukarıdan asık bir suratla ona bakmayın. Bu yaptığı işi cesaretlendirin.
İlk kez lazımlıkla tanışması için, lazımlığı banyoya koyup çocuğunuza banyo yaptırmadan önce oturması için onu cesaretlendirebilirsiniz. Burada kesinlikle baskı yapmamalısınız. Eğer ilgisini çekmedi ise daha sonra tekrar denemelisiniz.
Tuvalet eğitimi ile alakalı hikâye kitaplarını okuyup çocuğunuzla eğitime ilişkin temel şeyleri karşılıklı konuşabilirsiniz
Neler olduğunu açıklayın
Çocuğunuza tuvalet ile alakalı olabildiğince detaylar açıklamaya çalışın. Onların artık büyük bir çocuk olduğunu, çişlerini ve kakalarını lazımlığa veya tuvalete yapacaklarını, artık beze ihtiyacı olmadıklarını onlara söyleyebilirsiniz.
Eğitim süresince rahatça kullanabilecekleri geniş pijamalar ve eşofmanlar alın. Çiş ve kakalarını lazımlık veya tuvalete yaptıklarında onlara bir yapışkan verin veya bir çikolata ile ödüllendirin.
Bezleri ortadan kaldırın
Tuvalet eğitimine başladığınızda en önemli husus artık çocuğunuza bez takmamanız gerekir. Çocuğunuz bu şekilde farkı hissedecek ve kıyafetinin ıslanması ile tuvalete gitmesi arasındaki ilişki kurmaya başlayacak.
Düzenli aralıklarla tuvalet ziyaretlerini cesaretlendirin
Eğitime başladığınız 1 ve 2. gün her yarım saatte bir lazımlığına oturması için onu cesaretlendirin. Uykudan kalktıktan sonra sabah yaptığı ilk işin lazımlığa oturmak olmasını sağlayın. Eğer çocuğunuz çok keyifsiz ve huysuz bir şekilde kalkarsa lazımlığa oturması için onu zorlamayın.
Biraz rüşvet işe yarayabilir
Çocuğunuz düzgün bir şekilde çişini ve kakasını lazımlığa yaparsa onları küçük şeylerle ödüllendirin. Bu ödül bir yapışkan şeker veya çikolata olabilir. İlerleyen dönemlerde de bu alışkanlığını devam ettireceği konusunda endişelenmenize gerek yok. Tuvalet eğitimini tamamladıktan sonra bu tarz sürprizler vermenize gerek kalmayacak ve genellikle çocuklarız bunu fark etmeyecek.
Bir tuvalet eğitimi günlüğü
1.Gün : Her 15 dakikada belki 5 dakikada bir lazımlığa oturttuk. Eğer çişini lazımlığıa otururken yaparsa renkli yapışkan veya benzeri ödüller verip onu alkışladık. Eğer çişini yere yaparsa, bunun önemli olmadığını, bir dahaki sefere lazımlığına yapacağını söyleyip ödülü yine verdik. Altına hiçbir şey giydirmedik, bütün gün boyunca çıplaktı
2.Gün: Genel olarak aynıydı, lazımlığa daha fazla yaptı.
3.Gün: Lazımlığa ortalama 2 saatte bir oturdu. Önceki günlerden yaptığım çıkarımda ortalama 2 saatte bir çişini yaptığını anladım. Genel olarak çişini 2 saat boyunca tuttu ve ne zaman sorduysam lazımlığa oturup çişini yaptı.
4.Gün: Genel olarak aynı, hemen hemen hiç kaza olmadı.
5.Gün: 2 saatte bir tuvaleti olup olmadığını sormayı bıraktım. Sabah kalktığında “Eğer çişini yapmak istiyorsan bunu annene söylemen yeterli, lazımlığın burada dursun tamam mı” diye sordum. Birkaç küçük kaza oldu.
6.Gün: Genel olarak aynıydı, ona hatırlatmama gerek kalmadan gelip tuvalete gitmesi gerektiğini söylemeye başladı.
Küçük kazalara nasıl tepki vermeliyiz?
Evin içerisinde ıslak birçok yere karşı hazırlıklı olun. Ancak kesinlikle bunun için çocuklarınızı cezalandırmayın. Onlara sadece bunun küçük bir kaza olduğunu, bir dahaki sefere lazımlığa yapmaya çalışacağınızı söyleyin.
Kazalar karşısında sevecen olmaya çalışın
Çocuğunuza artık bez takmamanın ne kadar eğlenceli olduğunu söyleyin. Atlarını ıslatmaları durumunda durumu kesinlikle dramatize etmeyin. Çocuklar özellikle büyüdükçe daha çok utanmaya başlarlar.
Eğer eğitim süresince çocuğunuzun midesi bozulur ve ishal olursa bu daha fazla kazaya sebep olur. Böyle bir durumda çocuğunuzun başka ortamlarda üzülmesini utanmasını engellemek için onu evde tutmanızda fayda var.
Tuvalet yapmanın iğrenç olduğunu ima etmeyin
Eğitim süresince Çocuğunuzu tuvalet yapmaktan iğrendirecek cümlelerden ve mimiklerden uzak durun. “Gördün mü ne kadar iğrenç” gibi cümleler fayda sağlamayacaktır. Halıdan kaka silmek zorunda kalsanız bile verdiğiniz tepkilere dikkat etmelisiniz
Ev dışında tuvalet eğitimi
Yolculuğa çıkmadan önce herhangi bir kaza olmaması için çocuğunuzun evden çıkmada tuvaletini yapmasını sağlayabilirsiniz. Ancak, araba ile otobanda giderken bir anda çocuğunuzun çişi gelebilir. Bu yüzden lazımlığınızı yanınızda götürün.
Ayrıca birkaç parça yedek takım kıyafet almanızda fayda var. Eğer altlarına kaçırılırsa bu şekilde oturmaları çocuklar açısından korkunç olur. Sakın böyle bir durumun ceza olarak tuvalete gitme eğitimine katkı sağlayacağını düşünmeyin.
Gece tuvalet eğitimi
Çocuğunuzun gece de altının kuru kalması için eğitimi aceleye getirmeyin. Öncelikle gündüz tuvalet eğitimi tamamlayın. Gece boyunca bez kullanmaya devam edebilirsiniz. Birkaç gece boyunca altını hiç ıslatmadan kuru bir şekilde kalkmasını beklemelisiniz.
Eğer çocuğunuz sabah kalktığında altı ıslaksa büyük ihtimal sinir sistemi yeterince gelişmemiştir ve mesanesinin dolu olduğunu belirten sinyali henüz alamıyordur.
Çocuğunuzla konuşarak gece yatarken bezi çıkarmayı ve altına plastik bir şilte sermeyi önerin.
Çocuğunuza karşı rahat olun, çiş yapması durumunda bunun önemli olmadığını, yatağı ve çarşafları kolaylıkla yıkayabileceğinizi anlatın.
Erkeklerin kızlara nazaran gece tuvalet eğitimi daha uzun sürebilir
6 yaşındaki her 10 çocuktan biri düzenli olarak geceleri altını ıslatmaktadır. Bu çocukların çoğu zaman geçtikçe bunun üstesinden gelirler. Eğer çocuğunuz 6 yaşından sonra hala altını ıslatıyorsa konuyla ilgili doktorunuzla görüşmemizde fayda var.
